Όταν μιλάμε για Τεχνητή Νοημοσύνη ή ΤΝ, το πρώτο πράγμα που μας έρχεται στον νου είναι ένα μηχάνημα που μπορεί να περπατά, να μιλά, να σκέφτεται και, το πιο σημαντικό, να λαμβάνει αποφάσεις, όπως ακριβώς κάνουν οι άνθρωποι. Και παρόλο που είμαστε αρκετές δεκαετίες μακριά μέχρι να βιώσουμε οτιδήποτε μοιάζει με αυτά που βλέπουμε στις ταινίες, ο Andy Stanford-Clark της IBM αναφέρει ότι η παρουσία της ΤΝ υπάρχει αναμφισβήτητα παντού γύρω μας.
«Η ΤΝ παίρνει πολλές μορφές. Για παράδειγμα, πολλοί άνθρωποι μιλούν στα τηλέφωνά τους ή σε εικονικούς βοηθούς. Το αυτοκίνητο που αγόρασα πρόσφατα διαθέτει δυνατότητες, όπως την αυτόματη πέδηση, η οποία διαβάζει τις πινακίδες ταχύτητας και με ειδοποιεί εάν οδηγώ πολύ γρήγορα. Όλα αυτά είναι παραδείγματα σχετικά με το πώς η αυτοματοποίηση των μηχανών αναλαμβάνει τον ρόλο των όσων κάνουν οι νοήμονες άνθρωποι και, ως εκ τούτου, μπορεί να θεωρηθεί ως μια μορφή ευφυίας.»
Συνεπώς, πώς γίνεται διάκριση μεταξύ των έξυπνων μηχανών στις οποίες εκτιθέμεθα σε όλες σχεδόν τις πτυχές τις ζωής μας και των μηχανών εκείνων που διαθέτων στοιχεία ΤΝ; Η IBM χρησιμοποιεί τον όρο γνωστική νοημοσύνη (cognitive intelligence) για να κάνει τη διάκριση μεταξύ αυτών των δύο.
«Το εκπαιδεύεις να αναλύει, να κάνει υποθέσεις και να πραγματοποιεί, όπως κι εμείς. Παρατηρούμε το περιβάλλον μας, το αξιολογούμε και έχουμε μια ιδέα για το πώς να αντιδράσουμε σε σχέση σε αυτό. Στη συνέχεια, δοκιμάζουμε την ιδέα αυτή και, αν δεν λειτουργήσει με τον τρόπο που περιμέναμε, δοκιμάζουμε κάτι άλλο. Αυτό το αλληλεπιδραστικό κύκλωμα της παρατήρησης και της εκμάθησης είναι που διαφοροποιεί τη μηχανοποιημένη συμπεριφορά από την ΤΝ.»
Δίνοντας μάτια και αυτιά στην ΤΝ
Το να υπάρχει νοημοσύνη δεν αρκεί από μόνο του. Πρέπει επίσης να σκεφτούμε πώς να της παρέχουμε πληροφορίες για επεξεργασία. Και εδώ, όπως αναφέρει ο Andy, έρχεται το διαδίκτυο των πραγμάτων ή IoT.
«Εάν είχαμε τον εγκέφαλο απομονωμένο σε μια γυάλα, θα ήταν δύσκολο να ξέρουμε αν είναι ευφυής, επειδή δεν θα αλληλεπιδρούσε με τίποτα και με κανέναν τρόπο με τον εξωτερικό κόσμο. Το ίδιο ισχύει και με την ΤΝ. Πρέπει να της παρέχουμε πληροφορίες, δεδομένα και ένας τρόπος για να το πετύχουμε αυτό είναι μέσω του IoT, το οποίο λειτουργεί ως τα μάτια και τα αυτιά της ΤΝ, επιτρέποντάς της να κατανοεί τον κόσμο που την περιβάλλει, να κάνει υποθέσεις και μετά να προβαίνει σε κάποια ενέργεια, όπως σε απενεργοποίηση μιας αντλίας, το κλείσιμο ενός θερμοστάτη κ.λπ. Αυτή είναι η έννοια της ΤΝ, η ικανότητα να χρησιμοποιεί τα μηχανήματα προκειμένου να εκτελούν εργασίες έτσι ώστε να μη χρειάζεται να τις κάνουν οι άνθρωποι.»
Και αυτό ίσως να είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει η ΤΝ σήμερα. Αν και υπάρχουν διάφορες συσκευές που έχουν αναπτυχθεί γύρω από το IoT, από ψυγεία έως οδοντόβουρτσες και συστήματα φωτισμού, η εφαρμογή εκείνη που θα φέρει την επανάσταση και θα επιτρέψει τη μαζική χρησιμοποίηση της ΤΝ από τους καταναλωτές δεν έχει εφευρεθεί ακόμα. Η τάση που επικρατεί μέχρι στιγμής είναι η ενσωμάτωση της ΤΝ και του IoT στις συσκευές, επειδή ακριβώς οι άνθρωποι μπορούν να το κάνουν αυτό, παρά η ενσωμάτωσή τους προκειμένου να επιλύσουν ένα πραγματικό πρόβλημα. Και για όσο διάστημα συνεχίζεται αυτή η αναζήτηση, αναφέρει ο Andy, το μέλλον της ΤΝ θα μπορούσε να βρίσκεται στις βιομηχανικές εφαρμογές της.
«Αν ρίξετε μια ματιά στην εργασία που κάνουμε με την KONE, για παράδειγμα, στην προγνωστική συντήρηση, καθώς και σε άλλα έργα σε άλλους κλάδους, πρόκειται για έργα με λιγότερους κίνδυνους. Εάν μπορούμε να προβλέψουμε προβλήματα συντήρησης, να ενημερώνουμε πότε κάτι πρόκειται να εμφανίσει βλάβη παρά να εκτελούμε εργασίες συντήρησης μία φορά τον χρόνο ή να περιμένουμε και μετά να αντιδρούμε, όταν θα έχει προκύψει η ζημιά, τότε η εξοικονόμηση σε κόστος και χρόνο μπορεί συχνά να αντισταθμίσει από μόνη της το κόστος της επένδυσης στις τεχνολογίες IoT και ΤΝ.»
Η επικρατούσα τάση στην ΤΝ
Οι KONE και IBM συνεργάζονται για το έργο «24/7 Connected Services», όπου η πλατφόρμα Watson IoT της IBM χρησιμοποιείται προκειμένου να δώσει τη δυνατότητα σε αυτά τα μηχανήματα να επικοινωνούν με το υπολογιστικό νέφος (cloud) σε πραγματικό χρόνο και με νοήμονα τρόπο. Έπειτα, οι πληροφορίες χρησιμοποιούνται για να βελτιώσουν την αποδοτικότητα, να προβλέψουν βλάβες και να προσφέρουν περισσότερες υπηρεσίες στους πελάτες της KONE. Και σύμφωνα με τον Andy, αυτό είναι μόνο μια πρώτη γεύση από αυτό που πρόκειται να ακολουθήσει.
«Αρχικά, προσφέρει μεγαλύτερη απόδοση και επιτρέπει την καλύτερη λειτουργία, αλλά καθώς προχωράμε, συλλέγουμε περισσότερα δεδομένα και εγκαθιστούμε περισσότερες υποδομές, μπορούμε να γυρίσουμε τον διακόπτη σε ΤΝ και να έχουμε τη δυνατότητα να κάνουμε κάποια πολύ έξυπνα πράγματα όσον αφορά τον τρόπο που οι άνθρωποι αλληλεπιδρούν με τους ανελκυστήρες, για παράδειγμα, να αντιλαμβάνονται όταν κάποιος αφήνει το δωμάτιο του ξενοδοχείου και να έχει τον ανελκυστήρα σε κατάσταση ετοιμότητας. Διαπιστώνουμε ότι υπάρχουν τεράστια ποσοτικοποιήσιμα οφέλη από εφαρμογές σαν αυτές, οι οποίες, στη συνέχεια, θα ωθήσουν την ΤΝ να ενσωματωθεί σε εφαρμογές και σε άλλους κλάδους, καθώς η τεχνολογία θα βελτιώνεται.»
Παραδείγματα, όπως η προγνωστική συντήρηση ή ακόμα και η ικανότητα της αυτόματης απενεργοποίησης ενός θερμοστάτη, δείχνουν πώς η ΤΝ μπορεί να φέρει πραγματική αλλαγή, κάτι που ο Andy λέει ότι θα γίνει αποδεκτό από την επικρατούσα τάση και θα επιτρέψει να αναπτυχθούν περισσότερες εφαρμογές γύρω από αυτή.
«Έχω δει ότι πολλή ΤΝ χρησιμοποιείται ήδη σε εφαρμογές συναλλαγών οι οποίες χρησιμοποιούνται για την πρόβλεψη των χρηματιστηριακών αγορών. Την χρησιμοποιούμε ακόμη και στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, σε ογκολογικά ερευνητικά προγράμματα όπου η πλατφόρμα Watson της IBM χρησιμοποιείται για να καθοδηγεί τον ιατρό στη διάγνωση διαφόρων τύπων καρκίνου. Θεωρώ ότι η εύρεση εφαρμογών που θα χρησιμοποιούνται πραγματικά στην καθημερινότητα των ανθρώπων είναι αυτό που θα δώσει ώθηση στη χρήση της ΤΝ στο μέλλον.»
Και αυτή η εξέλιξη είναι σχεδόν αναπόφευκτη, καθώς ο ρυθμός εξέλιξης της τεχνολογίας συνεχίζει να επιταχύνεται. Κάθε χρόνο, διαπιστώνουμε ότι προσφέρονται περισσότερη μνήμη και υπολογιστική ισχύς με το ίδιο κόστος, οι οποίες, παράλληλα με τις τεχνολογίες cloud, προσφέρουν πρακτικά απεριόριστες δυνατότητες που ο Andy αναφέρει ότι θα επιτρέψουν στην ΤΝ να αναλάβει μελλοντικά πιο προηγμένο ρόλο.
Μελλοντικές εφαρμογές της ΤΝ
Ποιες είναι μερικές από τις εφαρμογές στις οποίες θα δούμε η ΤΝ να χρησιμοποιείται στο προσεχές μέλλον; Ο Andy προβλέπει πολλαπλές χρήσεις, συμπεριλαμβανομένης της μεγαλύτερης ενσωμάτωσης στις οικίες των χρηστών, με την ΤΝ να ελέγχει πολλές από τις συσκευές και τα συστήματα, όπως τον φωτισμό, τη χρήση του νερού και την ασφάλεια. Η οδηγική μας εμπειρία έχει ήδη ενισχυθεί με τα συστήματα αυτόματης στάθμευσης και της αυτοματοποιημένης εύρεσης διαδρομής τα οποία αποτελούν ήδη πραγματικότητα και, κάποια στιγμή, θα καταλήξουμε να έχουμε αυτοοδηγούμενα οχήματα. Ο Andy αναμένει, επίσης, ότι ο τομέας της υγειονομικής περίθαλψης θα ωφεληθεί σε μεγάλο βαθμό, καθώς η ΤΝ θα βοηθά στην πρόβλεψη δυνητικών προβλημάτων υγείας, εκτελώντας προγνωστική συντήρηση στα σώματά μας. Οι γνωστικές τεχνολογίες θα συμβάλουν επίσης ώστε οι κλάδοι να είναι σε θέση να προσφέρουν καλύτερες υπηρεσίες και προϊόντα σε χαμηλότερο κόστος, ενώ παράλληλα παρέχουν κορυφαία εξυπηρέτηση πελατών.
Πώς θα δούμε να εξελίσσεται η ενσωμάτωση της ΤΝ τα επόμενα χρόνια; Ο Andy θεωρεί ότι θα υπάρξει κάποιου είδους συνεργασίας μεταξύ επιχειρήσεων.
«Οι μικρές επιχειρήσεις που προτίθενται να δοκιμάσουν τεχνολογίες ΤΝ θα είναι οι πρώτες που θα ωθήσουν τις καινοτόμες νέες εφαρμογές. Οι μεγάλες εταιρείες, όπως η IBM, θα παράσχουν την επένδυση και την παρουσία στην αγορά προκειμένου να σημειωθούν αλλαγές στην επικρατούσα τάση, ενώ τα πανεπιστήμια θα παράσχουν Ε&Α για τις μελλοντικές τεχνολογίες. Όμως το πιο σημαντικό από όλα είναι ότι αυτοί που θα χρησιμοποιήσουν τα προϊόντα αυτά θα είναι απλοί άνθρωποι, που θα μας δώσουν στοιχεία και θα διασφαλίσουν ότι ένα προϊόν δεν πρόκειται να θεωρηθεί κάτι σαν τον Μεγάλο Αδελφό.»
Με την τεχνολογία και την υπολογιστική ισχύ να εξελίσσονται σε γοργούς ρυθμούς, το έδαφος είναι έτοιμο για μια πραγματική επανάσταση. Οπότε ετοιμαστείτε, η τεχνητή νοημοσύνη θα φέρει ριζοσπαστικές αλλαγές στις ζωές μας, αλλαγές που θα είναι εντελώς πρωτόγνωρες.